2702 - Hitler, Stalín og Maó

Já, þetta er alvöru vandamál. Hvern á að sekta ef lögreglumaður heldur því fram að sjálfkeyrandi bíll hafi ekki stoppað við gangbraut fyrir gangandi vegfarendum? Hver á að taka við sektarmiðanum. Þetta skeði einmitt í henni Ameríku daginn eftir að sjálfkeyrandi bíll varð valdur að fyrsta banaslysinu. Vissulega eru til myndir af þessu atviki og bílnum eða bílstjóraleysinu var ekki um að kenna.

Vissulega má segja að kommúnisminn hafi tapað. Að það hafi sýnt sig að það alræði öreiganna sem sagt var að kommúnisminn væri í raun hafi alls ekki reynst það hjálpræði sem boðað var. Þó Donald Trump bandaríkjaforseti virðist halda það er ekki þar með sagt að ómengaður kapitalismi hafi unnið sigur á kommúnismanum.

Lýðræðið er líka stórgallað. Ef nákvæmlega samskonar lýðræði ríkti í öllum heiminum væri kannski hægt að segja að það væri mun eðlilegri stjórnskipan en flest önnur kerfi í því efni sem fundin hafa verið upp. Eins og lýðræðið er framkvæmt í heiminum í dag er ekkert sem getur komið í veg fyrir að það þróist í versta hugsanlega einræði.

Metingurinn um það hver hafi staðið fyrir flestum morðum af þeim kumpánum Hitler, Stalín og Maó er í besta falli innlegg í sagnfræði dagsins. Segja má að þau hugmyndafræðikerfi sem tröllríða heiminum í dag geti hvernær sem er náð tökum á stórþjóðum sem munu þá einskis svífast í því að ná heimsyfirráðum. Greinilegt er að það kínverska er í þann veginn að sigra og bandaríkin fylgja fast á eftir. Bandaríkin hafa enn þó sennilega hernaðarlega yfirburði framyfir kínverja en það verður ekki lengi. Síst er við því að búast ef þar verður Trumpísk einangrunarstefna ofaná. Það rússneska getur á endanum náð miklum völdum en Norður-Kórea, Íran og önnur munu áfram verða annars flokks.

Fari svo að ESB þróist í átt til eins ríkis á sama eða svipaðan hátt og Bandaríki Norður-Ameríku hafa gert, gæti sú ríkasamsteypa á vissan hátt orðið von heimsins. A.m.k. er ekki líklegt að smærri og smærri þjóðir muni verða örlagavaldar í þróun stjórnmála í heiminum. Kannski er það alveg rétt að umhverfismál verði sífellt mikilvægari. Sönguinn um það að allt fari til fjandans ef ekki er gert nákvæmlega þetta eða hitt er samt ekki mjög sannfærandi.

Hve vel þolir almenningur í hinum ýmsu ríkjum að misrétti aukist í sífellu og að alltaf eða nær allaf sé farið illa með náttúruna? Stjórnmálafólk og ráðamenn virðast skella að mestu skollaeyrum við aðvörunarorðum vísindamanna. Svarið við þessum spurningum er afar mismundandi eftir ríkjum. Ekki þurfum við Íslendingar að hafa miklar áhyggjur af þessu ef dæma má af fréttum dagsins. Í mörgum öðrum og fjölmennari ríkjum mundu þau mál sem mestum áhyggjum valda horfa til stórvandræða innan fárra ára.

Að mörgu/sumu leyti má líta á Trump bandaríkjaforseta sem einskonar super-utanríkisráðherra. Hann ræður ekki mjög miklu, nema óbeint, á sviði dóms- og löggjafarmála. Auk þess eru fylkin (ríkin) meira og minna sjálfstæð hvað snertir innanríkismál. Annars eru bandarísk stjórnmál á margan hátt afar flókin miðað við það sem við Evrópubúar eigum að venjast. Fáránlegt má samt telja að einn maður hafi jafnmikil völd og bandaríkjaforseti hefur. Augljóst er að gagnvart öðrum löndum en USA er hann afar ósanngjarn. Til skamms tíma litið kunna bandaríkjamenn þó að hagnast á því að hafa hann fyrir forseta. Einmitt þessvegan er ástæða til að óttast endurkjör hans árið 2020. Vonandi er ekki ástæða til að óttast að hann verði við völd lengur en til 2024. Held samt að hann mundi helst vilja það.

Einhver mynd.